Birsztany
1 km
9 min
6 min
6 min
Aplikacja mobilna
Nieliczni wiedzą, że uzdrowisko wód mineralnych do momentu przywrócenia niepodległości było własnością prywatną. Co więcej, informacja pisemna o Birsztanach sięga nawet XIV w., kiedy to dobrze usadowiony drewniany zamek wspomina Wigand von Marburg w ,,Nowej Kronice Puskiej”. W 1382 r. wielki mistrz zakonu krzyżackiego został powiadomiony o tym, że nieopodal Niemna wykryto posiadłość przy słonej wodzie. Miało to miejsce prawie 500 lat przed oficjalnym nadaniem miastu statusu uzdrowiska!
Jako oaza wypoczynku miasteczko zaczęło się upowszechniać w XIX w., zwłaszcza po spłonięciu nieopodal znajdującego się uzdrowiska w Stokliszkach. W 1854 r. pozyskano oficjalne zezwolenie na utworzenie uzdrowiska – tym się zajmował dworzanin Adomas Bartoševičius oraz lekarz Benediktas Bilinskis. Po kilku dziesięcioleciach uzdrowisko przejął oraz rozwijał dworzanin Jezna Ignotas Kvinta, następnie właścicielką została Lidija Miller-Kochanovskienė. Miasteczko, które znacznie ucierpiało w okresie pierwszej wojny światowej, po przywróceniu niepodległości przeszło na rzecz państwa, opiekę nad nim objęło stowarzyszenie Litewskiego Czerwonego Krzyża.
Kurhaus w Birsztanach (ten wyraz pochodzący z języka niemieckiego oznacza „dom zdrojowy”) jest to jedyny tego typu budynek na Litwie, który udało się zachować oraz odbudować.
Pierwszy dom zdrojowy w Birsztanach już w 1855 r. wspominał polski poeta Władysław Syrokomla. W 1921 r. w dokumentach odnotowano, że niniejszy budynek był w dużym stopniu zaniedbany. Po jego uporządkowaniu w dni świąteczne w kurhausie grała orkiestra. W 1931 r. stary dom zdrojowy uległ rozbiórce, na jego miejscu został wzniesiony nowy kurhaus, zaprojektowany przez Romanasa Steikūnasa, uznawanego za jednego z najbardziej wszechstronnych architektów międzywojennej Litwy.
Tworząc jeden z najważniejszych budynków uzdrowiska architekt dostosowywał nowoczesne elementy (np. rozwiązanie okien na parterze) do szczegółów stylu ludowego (np. dekoracji karniszy). Władze uzdrowiska co roku odnawiali oraz doskonalili budynek, obok którego wzniesiono również pawilon z wodą mineralną.
W okresie drugiej wojny światowej pożar w drewnianym kurhausie zniszczył jego wnętrze. W 1960 r. kurhaus został odbudowany, jego wnętrze zostało uzupełnione szczegółami, które były nietypowe dla okresu międzywojennego. Obecnie działa tu restauracja, sala koncertowa, są organizowane wystawy.
Nieliczni wiedzą, że uzdrowisko wód mineralnych do momentu przywrócenia niepodległości było własnością prywatną. Co więcej, informacja pisemna o Birsztanach sięga nawet XIV w., kiedy to dobrze usadowiony drewniany zamek wspomina Wigand von Marburg w ,,Nowej Kronice Puskiej”. W 1382 r. wielki mistrz zakonu krzyżackiego został powiadomiony o tym, że nieopodal Niemna wykryto posiadłość przy słonej wodzie. Miało to miejsce prawie 500 lat przed oficjalnym nadaniem miastu statusu uzdrowiska!
Jako oaza wypoczynku miasteczko zaczęło się upowszechniać w XIX w., zwłaszcza po spłonięciu nieopodal znajdującego się uzdrowiska w Stokliszkach. W 1854 r. pozyskano oficjalne zezwolenie na utworzenie uzdrowiska – tym się zajmował dworzanin Adomas Bartoševičius oraz lekarz Benediktas Bilinskis. Po kilku dziesięcioleciach uzdrowisko przejął oraz rozwijał dworzanin Jezna Ignotas Kvinta, następnie właścicielką została Lidija Miller-Kochanovskienė. Miasteczko, które znacznie ucierpiało w okresie pierwszej wojny światowej, po przywróceniu niepodległości przeszło na rzecz państwa, opiekę nad nim objęło stowarzyszenie Litewskiego Czerwonego Krzyża.
Kurhaus w Birsztanach (ten wyraz pochodzący z języka niemieckiego oznacza „dom zdrojowy”) jest to jedyny tego typu budynek na Litwie, który udało się zachować oraz odbudować.
Pierwszy dom zdrojowy w Birsztanach już w 1855 r. wspominał polski poeta Władysław Syrokomla. W 1921 r. w dokumentach odnotowano, że niniejszy budynek był w dużym stopniu zaniedbany. Po jego uporządkowaniu w dni świąteczne w kurhausie grała orkiestra. W 1931 r. stary dom zdrojowy uległ rozbiórce, na jego miejscu został wzniesiony nowy kurhaus, zaprojektowany przez Romanasa Steikūnasa, uznawanego za jednego z najbardziej wszechstronnych architektów międzywojennej Litwy.
Tworząc jeden z najważniejszych budynków uzdrowiska architekt dostosowywał nowoczesne elementy (np. rozwiązanie okien na parterze) do szczegółów stylu ludowego (np. dekoracji karniszy). Władze uzdrowiska co roku odnawiali oraz doskonalili budynek, obok którego wzniesiono również pawilon z wodą mineralną.
W okresie drugiej wojny światowej pożar w drewnianym kurhausie zniszczył jego wnętrze. W 1960 r. kurhaus został odbudowany, jego wnętrze zostało uzupełnione szczegółami, które były nietypowe dla okresu międzywojennego. Obecnie działa tu restauracja, sala koncertowa, są organizowane wystawy.
